Krzywy Las, który odnaleźć możemy w pobliżu Gryfina to niewątpliwie jedna z najsłynniejszych atrakcji przyrodniczych i turystycznych w Polsce. Nie słabnie jego popularność również za granicami kraju. W czym tkwi sekret? Niewątpliwie w nietypowo ukształtowanych pniach sosen zwyczajnych, które składają się na ten niezwykły leśny zakątek. Pomimo wielu prób ustalenia historii jego powstania dziś nadal posługujemy się wyłącznie hipotezami i domysłami. Z dużym prawdopodobieństwem uznać można, że specyficzne wygięcia pni zostały zainicjowane ręką człowieka, który poprzez odpowiednie metody ich formowania osiągnął ten wyjątkowy kształt. Twórcom przyświecał z pewnością zamysł wykorzystania takich nietypowych półfabrykatów do produkcji przedmiotów codziennego użytku. Jakich? Dziś trudno to wskazać. Być może były to elementy mebli, na które składają się fantazyjnie wyprofilowane łuki. A może takich elementów używano do produkcji sań rogatych, popularnych w XIX wieku, których to, jak kiedyś zasugerował jeden z mieszkańców mała wytwórnia zlokalizowana była w tutejszych okolicach.

Jak pisze E. Ćwikliński w swoim opracowaniu […] „Pierwsze spostrzeżenia, jakie może poczynić każdy obserwator, to jednokierunkowe skrzywienia pni. Wszystkie drzewa są zagięte na północ pod kątem 90^o i mniejszym na wysokości od 10 do 55 cm od powierzchni gruntu. Następnie pnie drzew tworzą poziomo usytuowane na ziemią pałąkowate wygięcia, dochodzące od 1 do 3 m. długości. Nad wygięciami pnie skierowane są pionowo do góry. Z obserwacji wynika, że deformacje omawianych sosen powstały w wyniku celowej działalności ludzkiej. Młode drzewka były nacinane od strony południowej do połowy pnia i więcej i przyginane do ziemi zawsze wierzchołkiem skierowanym na północ. Przy dalszym wzroście drzewek wierzchołki wyginały się ku górze i powstawały obecnie obserwowane krzywizny” ¹

Warto nadmienić, że podobne skupiska krzywych drzew odnaleźć można również w innych częściach kraju, m.in. na Dolnym Śląsku. Wiek drzew rosnących pod Gryfinem, według dokumentacji Nadleśnictwa Gryfino szacowany jest na około 88-90 lat. Skupisko osobliwie zdeformowanych sosen (105 szt.) zajmuje powierzchnię 0,50 ha. Najwięcej drzew z okazałymi krzywiznami pni zlokalizowanych jest w centralnej części obszaru (około 50-60). Pozostałe odnaleźć można wśród rosnących tu również, prawidłowo ukształtowanych sosen. Z pewnością w chwili powstania Krzywy Las liczył więcej drzew. Pamiętajmy jednak, że ma on już „swoje lata” i na przestrzeni dziesięcioleci siły natury powaliły już wiele z nich. Dziś również obserwujemy przypadki zamierania niektórych egzemplarzy. To normalne zjawisko i nie towarzyszy mu żadna niepokojąca przyczyna. Drzewa, które obumrą i ze względów bezpieczeństwa muszą zostać usunięte (lub częściowo pozbawione uschniętych wierzchołków czy konarów pocznych)*, pozostawiane są na tym terenie do naturalnego rozkładu. Drzewostan objęty jest ochroną w postaci powierzchniowego pomnika przyrody.

Wiele fotografii, które możemy podziwiać nie oddaje często prawdziwego obrazu tego miejsca. Z niektórych nabrać można błędnego przekonania, że zastaniemy tu tysiące krzywych pni, snującą się pomiędzy nimi mgłę i tajemniczy półmrok. Tak to niekiedy żartobliwie ujmują odwiedzający. Krzywy Las jest niewielki i nie sposób tu zabłądzić. Udając się tu musimy jednak pamiętać o obraniu właściwego kierunku dojazdu. Pamiętajmy - jadąc z Gryfina należy udać się ulicą Przemysłową w kierunku Dolnej Odry, gdzie zlokalizowana jest elektrownia. Krzywy Las znajduje się po prawej stronie szosy (ale nie bezpośrednio przy niej), a dojście do niego zaznaczone jest drewnianą tablicą informacyjną. Właściwą lokalizację watro sprawdzić na mapach przeglądarek internetowych lub skorzystać z ciekawego portalu Lasów Państwowych, który nosi nazwę Bank Danych o Lasach (BDL). To źródło interaktywnych map polskich lasów, przydatne w trakcie wędrówek po leśnych ostępach.

Planując wycieczkę do Krzywego Lasu warto pamiętać o tym, że jest to obszar leśny i do samej atrakcji nie będziemy mogli dojechać samochodem. Auto możemy pozostawić przy głównej drodze, którą dojedziemy tutaj od strony Gryfina (przed wejściem na drogę leśną prowadzącą do Krzywego Lasu jest niewielka zatoczka, na której można zaparkować – stąd już tylko mały spacerek). Jeśli wybieramy się do lasu z psem prosimy również o to, aby pozostawał on na uwięzi. Musimy również pamiętać, że Krzywy Las jest objęty ochroną w postaci powierzchniowego pomnika przyrody, w stosunku do którego ustawa o ochronie przyrody wskazuje działania, które są zakazane. Należy do nich z pewnością bezwzględny zakaz uszkadzania drzew. Będziemy również zobowiązani za wsparcie nas w utrzymaniu porządku nie tylko na terenie Krzywego Lasu ale również w jego sąsiedztwie i na drodze, która do atrakcji prowadzi. Nadleśnictwo Gryfino, sprawujące pieczę nad tym obszarem udostępnia tu kosze, w których można pozostawić zbędne nam w trakcie dalszej wędrówki odpadki. Na miejscu jest również tablica informacyjna i ławostół, przy którym możemy odpocząć.

Krzywy Las cieszy się niezmiennym zainteresowaniem od wielu lat. Był, jest i z pewnością nadal będzie bohaterem wielu opowieści filmowych, scenerią sesji fotograficznych i plenerów malarskich. Budzi zainteresowanie odwiedzających zarówno z kraju jak i z zagranicy. Wzmianki o nim pojawiają się w licznych artykułach prasowych, folderach turystycznych, spotach i wzmiankach publikowanych na łamach Internetu. Miejsce to przyciąga jak magnes. Każda osoba je odwiedzająca nie może oprzeć się rozmyślaniu o jego genezie. Niejednokrotnie mieliśmy okazję przysłuchiwać się i niekiedy również uczestniczyć w rodzinnych sporach i łamaniu głów nad powstaniem tych nietypowych krzywizn pni. Wśród wielu głosów usłyszeć można było niekiedy również i takie, które dopatrują się tu działania sił nadprzyrodzonych czy kosmicznych mocy. Wszystko to sprawia, że Krzywy Las inspiruje, daje wiele radości we wspólnych dywagacjach i zabawach w najtrafniejsze hipotezy. To doskonałe miejsce rodzinnych spotkań, wędrówek w gronie przyjaciół. To niezwykła historia zaklęta w pniach niepozornych sosen. Cieszymy się z tego i serdecznie zapraszamy.

* Działanie to jest to zgodne z ustawą o ochronie przyrody, której art. 45 ust. 2 pkt 4 mówi o możliwości ingerencji w pomnik przyrody w sytuacji gdy stanowi on zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.

¹ E. Ćwikliński Krzywy Las pod Szczecinem, XXV Rocznik Dendrologiczny Sekcji Dendrologicznej Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 1971