Łagodna zima sprawia, że rozpoczęły się już prace związane z zalesieniami¹ i odnowieniami². W lasach Nadleśnictwa Gryfino posadzonych zostanie w tym roku blisko pół miliona nowych drzewek. Dużo więcej (przede wszystkim buków) obsiewa się u nas w sposób naturalny.

Dobór gatunków sadzonek, które trafią w określone miejsce w lesie związany jest ze znajdującą się tam glebą. Na glebach ubogich sadzi się najczęściej sosnę. Dęby i buki wymagają żyźniejszego podłoża. Zamiłowanie sosen do promieni słonecznych sprawia, że wprowadza się je na większych powierzchniach,  do których światło ma swobodny dostęp. Dęby sadzi się na tzw. gniazdach, które są ogradzane siatką leśną (stąd płoty w lesie ;-)), aby nie kusiły saren i jeleni - leśnych podjadaczy  dębowych pędów. Odnowienia sztuczne prowadzone są przede wszystkim w południowej części nadleśnictwa gdzie słabsze gleby nie pozwalają w dużym stopniu na samodzielne odnawianie się lasu, jak ma to miejsce na północy.

Jak rośnie w Puszczy buk?

Na większości obszaru Puszcza Bukowa „odnawia" swój bukowy potencjał sama. Dokładniej – naturalnie odnawia się tu między innymi buk zwyczajny, który jest gatunkiem panującym. Nasiona opadające z drzew (zwane bukwią) kiełkują. Powstałe z nich siewki, a później drzewa tworzą kolejne pokolenia drzewostanów. Rosnące młode drzewa potrzebują w uproszczeniu - poza wodą, glebą, substancjami odżywczymi, i dwutlenkiem węgla – energii słonecznej czyli światła.  Aby umożliwić promieniom słonecznym dostęp do dna lasu i wzrost nowych pokoleń, stopniowo, na przestrzeni wielu lat usuwa się drzewa, stanowiące tak zwany okap, który jak dach zacienia rosnącą „zieloną młodzież". Odbywa się to z pozostawianiem nieużytkowanych fragmentów drzewostanów w postaci np. biogrup. Prawem przemiany pokoleń drzewa ustępują więc miejsca swoim potomkom.

W pracach leśnych prowadzonych na terenie Puszczy Bukowej obowiązuje od lat zasada popierania i preferowania odnowień naturalnych drzewostanów. Jest to zgodnie z zasadami sztuki leśnej i zapisami planu zadań ochronnych dla Obszaru Natura 2000 Wzgórza Bukowe. W miejscach, gdzie odnowienie naturalne buka nie jest możliwe wykonuje się odnowienia sztuczne z wykorzystaniem lokalnego materiału odnowieniowego (sadzonki otrzymane z nasion zebranych w puszczy). Gatunki i skład ilościowy drzewek, które zostaną posadzone na siedliskach przyrodniczych dobiera się zgodnie ze wskazaniami zawartymi m.in. w planie zadań ochronnych. Dla przykładu zapis „Bk 90 Db i inne 10" odnoszący się do siedliska przyrodniczego żyzna buczyna oznacza, że na powierzchni, posadzonych zostanie 90% sadzonek bukowych i 10 % sadzonek dębu wraz z domieszkami czyli gatunkami, o mniejszym udziale w drzewostanie (gatunki rodzime).

Plan zadań ochronnych precyzuje ponadto sposoby prowadzenia innych prac z zakresu gospodarki leśnej na powierzchniach siedlisk przyrodniczych, czyli m.in. użytkowania lasu, hodowli lasu, jego pielęgnacji i ochrony, przygotowania gleby pod odnowienia itp.

¹zalesienie lasu - wprowadzanie lasu na powierzchnie inne niż leśne, np. na grunty porolne

²odnowienie lasu – powstawianie lasu sposób naturalny (odnowienie naturalne) lub sztuczny (sadzenie) w lesie

fot. archiwum Nadleśnictwa Gryfino