Asset Publisher Asset Publisher

Wyniki specjalistycznych badań i konsultacji naukowych jodły olbrzymiej z Glinnej

Drzewo, rosnące na terenie Ogrodu Dendrologicznego w Glinnej i będące od lat pod szczególnym nadzorem, poddane zostało wnikliwym, specjalistycznym badaniom i konsultacjom naukowym.

Przed ponad 40 laty (1978 r.) drzewo zostało uderzone przez piorun. Zdarzenie to spowodowało osłabienie drzewa i infekcje grzybowe (m.in. opieńką miodową). Drzewo poddawane było kuracjom, mającym na celu zahamowanie rozwoju chorób. Od dłuższego czasu kondycja jodły pogarszała się jednak, budząc obawy. Z niepokojem obserwowaliśmy pojawiające się zewnętrzne ubytki tkanek w pniu (zwłaszcza w miejscu uderzenia przez piorun) i w nadziemnych fragmentach korzeni (tzw. napływach korzeniowych). Prowadziliśmy również systematyczne prace przy usuwaniu usychających konarów (dziś korona drzewa liczy ich już zaledwie kilkanaście, z czego większość jest uschnięta lub powoli zamiera). Obserwacje „gołym okiem” nie są wystarczającym sposobem na określenie rzeczywistego stanu zdrowotnego drzewa i zagrożenia jakie może powodować dla ludzi w przypadku, gdy stan ten jest zły. Dlatego też Nadleśnictwo Gryfino zleciło wykonanie i opracowanie specjalistycznych badań i konsultacji naukowych, dotyczących otrzymanych wyników. Jodła jest jednym z nielicznych drzew w Polsce, które poddano tak zaawansowanym badaniom. Skupiono się przede wszystkim na pniu z uwagi na postępującą deprecjację tkanek. Badania przeprowadzono na kilku poziomach. Drzewo badano przede wszystkim pod kątem stanu zachowania drewna wewnątrz pnia i oporu jaki stawia system korzeniowy podczas silnych wiatrów (badania tomografem komputerowym, próbami obciążeniowymi i oporowymi). Otrzymane niedawno wyniki ekspertyz, konsultacji naukowych i rekomendacji potwierdziły nasze obawy. Wewnątrz pnia – od podstawy do wysokości około 8-9 metrów stwierdzono ogromne ubytki tkanek, stanowiących konstrukcję drzewa. Drzewo można było porównać do kolosa na glinianych nogach. Pozostałości drewna u dołu utrzymywały ogromny ciężar znajdujący się powyżej wspomnianej wysokości. System korzeniowy był stabilny, jednak tkanki obwodowe pnia były miejscami zbyt wąskie, by spełniały funkcje mechaniczne, zapewniając tym samym bezpieczeństwo w otoczeniu drzewa.

Pień jodły pod wpływem nawałnic, silnych wiatrów (jakie pustoszyły już w przeszłości kolekcję ogrodu) mógł ulec skręceniu i złamaniu, stwarzając tym samym ogromne niebezpieczeństwo dla każdego, kto znalazłby się w tzw. strefie rażenia złamanego fragmentu. Według zasad uznawanych w diagnostyce drzew w terenach zieleni, przyjmuje się strefę bezpieczeństwa wynoszącą 1,5 wysokości drzewa. Oznacza to, że gdyby jodła (mająca 42 metry wysokości) wywróciłaby się w całości, jej strefa rażenia wyniosłaby 63 metry. W lasach strefę taką określa się na dwie wysokości drzewa, więc w tym przypadku przyjąć musimy, ryzyko wynoszące ponad 80 metrów. Pamiętajmy, że w bezpośrednim sąsiedztwie drzewa znajduje się droga publiczna, linia energetyczna, parking, teren rekreacyjny, wiata edukacyjna i budynek kancelarii leśnictwa Glinna, a sam ogród i teren rekreacyjny odwiedzany jest przez kilkanaście tysięcy osób rocznie. Tu również prowadzone są liczne zajęcia edukacyjne z dziećmi i młodzieżą. Nie można było w sposób precyzyjny wskazać dnia ani godziny, kiedy może nastąpić złamanie drzewa. Sytuacja pogodowa może zmienić się nagle. Nie było również możliwości precyzyjnego określenia kierunku jego upadku. Jedno jest jednak pewne – złamanie drzewa pociągałoby za sobą realne i ogromne niebezpieczeństwo dla ludzi oraz mienia.

Odpowiedzialność za Państwa bezpieczeństwo i bezpieczeństwo osób pracujących i mieszkających w sąsiedztwie drzewa sprawiło, że pomimo ogromnych rozterek i walki o drzewo nadleśnictwo zmuszone było podjąć decyzję o jego usunięciu. Zachowany został fragment drzewa, który złożóno w sąsiedztwie ogrodu i pozostawiono do naturalnego rozkładu. Zachowaiśmy również tzw. ostaniec czyli stojący, odziomkowy fragment pnia.

Obserwując niepokojącą kondycję naszej "olbrzymki", przed laty na terenie ogrodu przezornie posadzona została  jej następczyni. Drzewo rośnie doskonale i pięknieje z roku na rok. Mając w pamięci fakt, że jodła olbrzymia bardzo szybko przyrasta, niebawem stanie się niewątpliwie elementem tutejszego krajobrazu, górującym ponad innymi okazami kolekcji. Ogród będzie nadal wzbogacany o ten gatunek.

Zdjęcie przedstawia młody okaz jodły olbrzymiej z Ogrodu Dendrologicznego w Glinnej

Jodłowy szlak

Dla osób, które zainteresowała historia naszej jodły mamy do przekazania 5 sadzonek tego gatunku ale w niezwykłej odmianie ‘Compacta’ (miniaturowa odmiana jodły olbrzymiej, osiągająca po 10 latach jedynie 30 cm wysokości, posiadająca bardzo zwarty, gęsty pokrój. Polecana do skalniaków i do kompozycji z innymi krzewami miniaturowymi. Wymaga gleby żyznej, wilgotnej oraz stanowiska słonecznego lub półcienistego). Sadzonki przekażemy pierwszym 5 osobom, które zgłoszą chęć ich posiadania na adres mailowy Nadleśnictwa Gryfino (gryfino@szczecin.lasy.gov.pl). Decyduje data wpływu korespondencji. Każdy mail = jedna sadzonka. W temacie wiadomości prosimy wpisać hasło "Jodełka Compacta". W treści wiadomości prosimy o krótką i ogólną informację, gdzie zostanie posadzone drzewko (bez szczegółowej lokalizacji) i podanie wyłącznie imienia i numeru telefonu do kontaktu w celu odbioru jodełki. Odbiór drzewek w siedzibie Nadleśnictwa Gryfino (ul. 1 Maja 4 Gryfino). Osoby, które staną się posiadaczami drzewek zostaną powiadomione telefonicznie.

Sadzonka jodełki olbrzymiej 'compacta'

Od 7 czerwca b.r. przyjmujemy również zapisy na sadzonki jodły olbrzymiej (drzewka będą rosnąć wysokie). Do odbioru jesienią. Sadzonki przekażemy pierwszym 50 osobom, które zgłoszą chęć posiadania drzewka na adres mailowy Nadleśnictwa Gryfino (gryfino@szczecin.lasy.gov.pl). Decyduje data wpływu korespondencji. W temacie wiadomości prosimy wpisać hasło „Jodła olbrzymia”. W treści wiadomości prosimy o krótką i ogólną informację, gdzie zostanie posadzone drzewko (bez szczegółowej lokalizacji) i podanie wyłącznie imienia i numeru telefonu do kontaktu w celu odbioru jodełki. Skontaktujemy się z Państwem ustalając jesienny termin odbioru. Odbiór drzewek w siedzibie Nadleśnictwa Gryfino (ul. 1 Maja 4 Gryfino). Osoby, które staną się posiadaczami drzewek zostaną powiadomione telefonicznie.

Posadźcie Państwo drzewka w swoich ogrodach. Upamiętnimy w ten sposób naszą olbrzymkę, z którą wiążą się być może i Państwa wspomnienia. W ten sposób utworzymy „jodłowy szlak” i będziemy mogli wymieniać się obserwacjami drzewek i upamiętniać ich obecność zdjęciami i komentarzami. Na stronie Nadleśnictwa Gryfino powstanie zakładka dedykowana tematowi.

Mamy również rodzinny konkurs

Pierwsza rodzina, która odpowie prawidłowo na zadane poniżej pytanie dokona jesienią, w Ogrodzie Dendrologicznym w Glinnej uroczystego posadzenia kolejnej następczyni jodły olbrzymiej.

Decyduje data wpływu korespondencji z poprawną odpowiedzią. W temacie wiadomości prosimy wpisać hasło „Jodłowa rodzinka”. W treści wiadomości poza odpowiedzią na pytanie prosimy o podanie wyłącznie imion członków rodziny, którzy będą uczestniczyli w posadzeniu drzewka i numeru telefonu do kontaktu.

A oto treść pytania – Skąd pochodzi jodła olbrzymia?

Organizatorem wydarzenia "Jodłowy szlak" jest Nadleśnictwo Gryfino z siedzibą w Gryfinie ul. 1 Maja 4 (74-100). Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Odbiorcy sadzonek (5 i 50 sztuk), o terminach przekazania sadzonek zostaną powiadomieni odrębnie i telefonicznie. Dane odbiorców sadzonek będą przetwarzane wyłącznie w przedmiotowym celu. Odbiór sazonek będzie możliwy w terminie do 14 dni od poinformowania odbiorcy. Odbiór sadzonek może ulec wydłużeniu w przypadku wystąpienia okoliczności, na które organizator nie ma wpływu. O zaistniałych zmianach organizator poinformuje odrębnie każdego z odbiorców telefonicznie. Rodzina biorąca udział w posadzeniu jodły olbrzymiej zostanie powiadomiona o terminie wydarzenia telefonicznie i z wyprzedzeniem. Dane osób biorących udział w posadzeniu jodły bedą przetwarzane wyłącznie w przedmiotowym celu.