Nazwa projektu: „Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna.

Okres realizacji: 2017-2023

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe: polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych, zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń, ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmował wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000.

Katalog wykonanych prac:

• - dostosowanie składu gatunkowego do potrzeb gatunku lub siedliska,
• - zabiegi czynnej ochrony siedlisk (w tym np. ekstensywne użytkowanie kośne lub kośno-pastwiskowe łąk, budowa zastawek, przegród, blokowanie rowów melioracyjnych w celu utrzymania określonego uwilgotnienia),
• - zabiegi czynnej ochrony gatunków (w tym: wieszanie budek lęgowych, budowa platform lęgowych, zabezpieczanie miejsc rozrodu, lęgowisk, zimowisk, sadzenie roślin żywicielskich dla motyli i in.),
• - zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych (np. czeremchy amerykańskiej, rdestowców),
• - monitorowanie występowania gatunków chronionych,
• - kanalizacja ruchu turystycznego (np. tworzenie i wyposażenie ścieżek edukacyjnych, tras nordic walking),
• - ograniczenie drapieżnictwa (duże zagrożenie dla chronionych gatunków ptaków stanowią drapieżniki, których presję ograniczano w różny sposób, np. przez odstrzał, odłów i wywiezienie w dalsze rejony, zastosowanie odstraszających preparatów).

Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Mapa 1. Nadleśnictwa biorące udział w projekcie oraz obszary Natura 2000, na których był on realizowany

Kliknij, aby powiększyć:

Efekty projektu

Najistotniejszym rezultatem projektu była powierzchnia siedlisk, których stan ochrony został poprawiony bądź wzmocniony poprzez przeprowadzone działania ochrony czynnej.

• - powierzchnia siedlisk wspieranych w zakresie uzyskania lepszego statusu ochrony (CI): 14 893 ha
• - liczba typów siedlisk objętych działaniami ochronnymi: 30 szt.
• - liczba gatunków objętych działaniami ochronnymi: 32 szt.

Wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 30 305 005,14 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 23 379 179,85 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 19 872 302,87 zł

Zadania realizowane na terenie Nadleśnictwa Gryfino w ramach projektu pn.: „Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe - OPL" (zgodnie z planem zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Wzgórza Bukowe PLH320020) polegały na budowie progu z materiałów naturalnych, którego zadaniem jest spowolnienie odpływu wód z obszaru występowania siedlisk przyrodniczych 7140 (torfowiska przejściowe i trzęsawiska)

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten był realizowany w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska).

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:
•    rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
•    szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
•    dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
•    skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

• - rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
  • - budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
  • - zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
  • - doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
  • - budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• - wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
  • - zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt

Kliknij, aby powiększyć:

Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:

• - zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
• - podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
• - zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
• - ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
• - poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
• - ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

W ramach projektu w 2019 roku na terenie Nadleśnictwa Gryfino wyposażono dostrzegalnię przeciwpożarową w systemy zasilania OZE oraz kamery dalekiego zasięgu wraz z niezbędnym wyposażeniem do zdalnego sterowania i obserwacji ze stanowiska PAD. System ma zapewniać obserwację obrazów czasie rzeczywistym z archiwizacją i możliwością przeglądu zapisów.
 

Nadleśnictwo Gryfino wraz z 32 nadleśnictwami w Polsce, uczestniczy w projekcie LIFEPandionPL Nr LIFE15 NAT PL000819, realizowanym przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych pt. "Ochrona rybołowa Pandion haliaetus na wybranych obszarach SPA Natura 2000 w Polsce", współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu LIFE, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Komitetu Ochrony Orłów.

Projekt realizowany jest w trzynastu obszarach Natura 2000:

Dolina Dolnej Odry PLB320003 (m.in. teren Nadleśnictwa Gryfino), Ostoja Cedyńska PLB320017, Ostoja Wkrzańska PLB320014, Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016, Puszcza nad Gwdą PLB300012, Ostoja Witnicko-Dębniańska PLB320015, Puszcza Barlinecka PLB080001, Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry PLB080005, Puszcza Notecka PLB300015, Puszcza Piska PLB280008, Puszcza Borecka PLB280006, Puszcza Napiwodzko-Ramucka PLB280007, Pobrzeże Słowińskie PLB220003, zlokalizowanych na terenie czterech województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego i warmińsko-mazurskiego.

Zakres projektu obejmuje:

- identyfikację i weryfikację stanowisk rybołowów oraz przesłanek stanowiących dla nich zagrożenie w ww. ptasich obszarach Natura 2000, poprzez szczegółową analizę stanowisk współczesnych, historycznych i potencjalnych;
- objęcie specjalną ochroną wszystkich stanowisk rybołowów poprzez ustanowienie społecznych opiekunów gniazd, którzy na zasadzie wolontariatu będą monitorować stanowiska rybołowa w określonych obszarach;
- objęcie monitoringiem satelitarnym 15 rybołowów (montaż loggerów gps.gsm) w celu określenia tras przelotów ptaków gniazdujących w Polsce;
- odtworzenie stanowisk rybołowów poprzez budowę sztucznych gniazd, jako sprawdzonej metody w Europie dla ochrony tego gatunku;
- zwiększenie bazy żerowej w ww. obszarach Natura 2000 poprzez zarybianie odpowiednimi gatunkami ryb zbiorników wodnych, stanowiących łowiska rybołowa;
- zawiązanie współpracy międzynarodowej ze specjalistami z Niemiec, Szwecji, Finlandii i Szkocji w celu wdrożenia najlepszych praktyk w ochronie rybołowa;
- organizację międzynarodowych konferencji i warsztatów w celu zwiększenia wiedzy o najlepszych praktykach ochrony rybołowa za granicami naszego kraju;
- opracowanie wytycznych dotyczących współpracy międzyinstytucjonalnej w celu wykrywania i zapobiegania przestępstwom przeciwko przyrodzie „Wild Life Crimes”;
- wypracowanie wytycznych dla rybaków w rejonie występowania rybołowów;
- wypracowanie wytycznych dotyczących ochrony rybołowa na terenie Polski i Europy Środkowej, które w przyszłości będą podstawą do wprowadzenia strategii ochrony rybołowa;
- wzrost świadomości społeczeństwa na temat rybołowa, jego biologii i ekologii w wyniku edukacji i promocji gatunku.

Zakłada się, że efektem końcowym przedmiotowych działań będzie wzrost populacji rybołowa o 20% po zakończeniu projektu, w stosunku do liczebności populacji w 2014 roku (Life Nature and Biodiversity project application 2016; www.rybolowy.pl/).

W ramach przedmiotowego projektu zaplanowano m.in. montaż 50 gniazd na słupach linii wysokiego napięcia oraz 232 gniazd na drzewach. W Nadleśnictwie Gryfino, w obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Odry PLB320003, zostanie zamontowanych łącznie 6 gniazd na słupach wysokiego napięcia oraz 10 gniazd na drzewach. W pierwszym kwartale 2019 r. zostały zamontowane 4 platformy z gniazdami na słupach napowietrznych linii wysokiego napięcia Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. (PSE) o napięciu 400 kV (linia relacji Krajnik – Vierraden) i 220 kV (linia relacji Krajnik – Glinki). Planowane kolejne 2 platformy zostaną umiejscowione na słupach napowietrznych linii wysokiego napięcia Enea Operator o napięciu 110 kV (linia relacji Dolna Odra – Widuchowa).

Razem dla przyrody i człowieka - w partnerstwie z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego

„Budowa, poprawa i promocja infrastruktury turystycznej w 6 parkach krajobrazowych woj. zachodniopomorskiego w celu upowszechnienia wiedzy i wspierania zachowań proekologicznych – Etap I"

Projekt „Budowa, poprawa i promocja infrastruktury turystycznej w 6 parkach krajobrazowych woj. zachodniopomorskiego w celu upowszechnienia wiedzy i wspierania zachowań proekologicznych – etap I" został współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013. Beneficjentem głównym projektu było Województwo Zachodniopomorskie-Urząd Marszałkowski-Zespół Parków Krajobrazowych Województwa  Zachodniopomorskiego. Realizacja projektu rozpoczęła się w drugiej połowie 2015 r i została zakończona z dniem 31 grudnia 2015 r.

Działania na terenie Nadleśnictwa Gryfino:

Wygoda, estetyka i funkcjonalność

Istotnym elementem projektu było wykonanie tras spacerowo-technologicznych oraz instalacji do nawadniania powstającej kolekcji okazów w nowej części Ogrodu Dendrologicznego w Glinnej /powierzchnia włączona do Ogrodu w roku 2006/. Dodatkowo wykonano również poprawę utwardzenia sieci dróg i alejek w pozostałej części obiektu, osiągając tym samym wysoki komfort użytkowania, przyjazny wszystkim gościom.

Projekt przyjazny turystom

W ramach projektu:

• odtworzone zostało wyposażenie obiektów zagospodarowania turystycznego w elementy małej architektury /9 miejsc postoju pojazdów i miejsc odpoczynku na obszarze Puszczy Bukowej wyposażono w wiaty, ławostoły, kosze, ogrodzenia, paleniska, ławki/

• uzupełniona została informacja turystyczna na obszarze Puszczy Bukowej o tablice z wielkoformatowymi mapami turystycznymi /30 sztuk/ oraz głazy z inskrypcją turystyczną /40 sztuk/.

Współautorami koncepcji oraz autorami treści prezentowanych na głazach jest Stowarzyszenie Klub Kniejołaza ze Szczecina. Mapa turystyczna obszaru Szczecińskiego Parku Krajobrazowego Puszcza Bukowa użyczona została przez autorów: Edwarda Mich /DTP Kozienice/, Edwarda Zadorskiego

"Budowa infrastruktury turystycznej w parkach krajobrazowych województwa zachodniopomorskiego w celu zmniejszenia antropopresji" to projekt, który powrócił w kolejnej  - II już odsłonie.

Jego realizacja na terenie Nadleśnictwa Gryfino przeprowadzona została w 2019 roku. W ramach projektu posadowione zostały w Ogrodzie Dendrologicznym w Glinnej oraz w zasięgu obiektów edukacyjnych: wiaty turystyczne, ławki, kosze na śmieci, stojaki na rowery oraz ławostoły. Zamierzenie, którego beneficjentem głównym jest Województwo Zachodniopomorskie, Urząd Marszałkowski - Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego realizowane jest w szerokiej współpracy z licznymi podmiotami. Należą do nich wszystkie gminy i nadleśnictwa, zarządzające gruntami parków krajobrazowych województwa zachodniopomorskiego. Umowę partnerską podpisało 32 Partnerów, w tym Nadleśnictwa: Chojna, Czaplinek, Dobrzany, Mieszkowice, Połczyn, Gryfino, Kliniska, Barlinek, Choszczno, Łobez oraz Gminy: Barlinek, Barwice, Boleszkowice, Borne Sulinowo, Cedynia, Chociwel, Chojna, Czaplinek, Dobrzany, Ińsko, Kobylanka, Mieszkowice, Moryń, Nowogródek Pomorski, Ostrowice, Pełczyce, Połczyn-Zdrój, Stare Czarnowo, Miasto Szczecin, Trzcińsko-Zdrój, Węgorzyno, Złocieniec.

Głównym celem projektu (zgodnie z kryteriami dofinansowania) jest zachowanie i ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami oraz wzmocnienie mechanizmów ochrony przyrody.

Na gruntach zarządzanych przez beneficjentów, posadowiono:
- dużą infrastrukturę turystyczną w postaci: wież i platform widokowych, pomostów oraz małą infrastrukturę turystyczną obejmującą ponad 2000 elementów, w tym: wiaty, kosze na śmieci, stojaki rowerowe, ławy, stoły, ławo-stoły, tablice i elementy edukacyjne oraz tablice urzędowe (granice parków krajobrazowych)
Dodatkowym działaniem realizowanym w ramach projeku były działania promocyjne, w tym m.in. prelekcje i konferencje poświęcone idei projektu.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014–2020
Oś priorytetowa: Naturalne otoczenie.
Działanie 4.6 – Wsparcie infrastrukturalnych form ochrony przyrody i krajobrazu.
Główny cel: Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami. Priorytet Inwestycyjny: 6d Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę.
Cel szczegółowy RPO WZ 20142020: Wzmocnione mechanizmy ochrony przyrody.